Half zot is veel te goed

[nr 1366: Anoniem, De legende van Alexis den Onnoozele]

Mensen met een mentale beperking roepen vandaag meestal medelijden op, maar deze prent toont iets heel anders. Alexis is een jonge boerenknecht, "zacht van inborst" maar "wat onnoozel". Toch maakt hij zich nuttig met het pompen van water op de boerderij waar hij leeft.

Ook wanneer er een grote droogte aanbreekt, geeft Alexis zijn plicht niet op. Hij probeert tevergeefs zes dagen en zes nachten water te pompen uit de uitgedroogde bron. Op de ochtend van de zevende dag staan enkel Alexis’ schoenen er nog, maar groeit er een wilde rozenstruik waar hij had staan pompen. Sterker nog, aan de pomp ontspruit nu een weelderige bron waaraan de vogeltjes en de mensen hun dorst eindelijk weer kunnen lessen. En Alexis zelf? Hij mag voor zijn goede daad rechtstreeks de hemel in.

De bijnaam "den Onnoozelen" valt voor een hedendaags publiek op. Hij verraadt een houding tegenover minderbegaafden die ver afstaat van wat vandaag gangbaar is. Voor ons voelt dit beledigend aan. De prent toont ons dat Alexis wel eens door de kwajongens van de streek wordt gepest. Maar toch is ook het verloop van het verhaal voor de meesten wellicht verrassend: de arme knaap maakt zich nuttig waar hij kan en offert zich in zijn goedhartige dwaasheid zelfs op miraculeuze wijze op. Hij ontvangt dan ook de hoogst mogelijke beloning voor zijn daden. Deze prent maakt dus een rechtstreekse link tussen Alexis’ gebrekkige verstand en zijn bijna heilige goedheid vanuit een christelijke interpretatie.

Jacob Decraene